Goede en slechte praktijken in toerisme

Op drukke dagen wordt Comino overspoeld door 12000 toeristen per dag.  Dit zorgt voor de nodige overlast en afval.  

Vanaf 1 mei 2025 moeten bezoekers een tijdslot reserveren zodat er nog maximum 4000 bezoekers terzelfdertijd aanwezig zijn.  Wie geen reservatie heeft, riskeert een boete.

Zo wil Malta de druk op het ecosysteem verminderen.

De beroemde kliffen van Étretat worden overspoeld door toeristen.  Om verdere erosie en instortingsgevaar te voorkomen, worden een deel van de kliffen afgesloten voor bezoekers.

Voor wie zich er toch aan waagt, staan er zware boetes te wachten.  Ook reddingskosten worden vanaf nu volledig verhaald op degene in nood.

De Terra Awards zijn in 2022 in het leven geroepen om initiatieven te prijzen die ervoor zorgen dat UNESCO-werelderfgoedlocaties behouden en verbeterd worden.

Brugge kreeg deze prijs omwille van hun initiatieven omdat ze het erfgoed behouden zonder stil te blijven staan in de middeleeuwen en omdat ze een weg vinden tussen leefbaarheid en massatoerisme.

In 2024 bezochten bijna 8 miljoen toeristen Brugge.  Dit legt de nodige druk op de stad en haar inwoners.

Nu moeten enkel degene die in de stad overnachten 4 € verblijfstaks betalen.  Vanaf 1 januari 2027 zal dit ook gelden voor cruise- en autocartoeristen.

In verschillende steden is het te moeilijk / te duur geworden om nog een woning te vinden door de lucratieve korte-termijn verhuur aan toeristen.  Firenze is één van de vele steden die hieronder gebukt gaan.

Burgemeester Sarah Funaro wil hier nu paal en perk aan stellen door het gebruik van sleutelkastjes te verbieden in het UNESCO gebied rond de historische binnenstad en dit vanaf 1 december 2024.

Sóller wil huurauto's voor toeristen bannen uit het stadscentrum.  Enkel auto's van bewoners of die geregistreerd zijn in de buurt, mogen het centrum in.   Huurauto's worden verwezen naar parkeerplaatsen buiten het stadscentrum.

Op die manier wil het stadsbestuur ook registraties voor nieuwe vakantiewoningen aan banden leggen.

De werken aan het megalomane hotelcomplex werden in de jaren ’70 stopgezet.  Sindsdien stonden de restanten van het hotel te verkommeren tot een ruïne in het Vrijbroekpark in Mechelen.

De herontwikkeling van deze ruïne maakt er een plaats van waar natuur, beleving en geschiedenis samenkomen.

Er wordt ruimte gegeven aan de verschillende diersoorten die er in de loop van de jaren een onderkomen hebben gevonden en er is een rolstoeltoegankelijk wandelpad tussen de boomkruinen.

Een voorbeeld van groene en inclusieve recreatie.

INOUT Hostel is één van de projecten van Icara Social Initiatives.

De werkenemers van de hostel bestaat voor 90% uit mensen met een mentale beperking.  Ze werken er niet alleen, maar ze zijn ook voor 51% eigenaar van de hostel.

In april 2024 vierden ze hun 20-jarig bestaan. Ze hebben niet enkel bewezen dat ze op het vlak van inclusie succesvol kunnen zijn, maar zijn ook een referentiepunt voor andere ondernemingen op het vlak van betrokkenheid en duurzaamheid.

Vanaf mei wil Lissabon eigen inwoners voorrang geven op de tram.  Er komt een aparte wachtrij voor mensen met een maandabonnement op de populaire stadslijnen.  Ook losse ticketjes zullen duurder worden.

Hiermee wil de stad het sociaal evenwicht tussen inwoners en toeristen verbeteren.

Mdumbi is een plaats in het hart van de Transkei regio in Zuid-Afrika waar reizigers kunnen verblijven. 

De hele gemeenschap is hierbij betrokken; ze werken mee, zijn mede-eigenaar en ze worden gesteund in het opzetten van kleine ondernemingen die bijdragen aan dit project.  Denk hierbij aan laundry service of een bakkerij.

Mdumbi werd genomineerd voor de “World Responsible Tourims Awards” een won de zilveren prijs voor “best for poverty reduction”.

Nederlandse touroperator die heel sterk inzet op het leveren van een positieve bijdrage aan mens, maatschappij en milieu. Bovendien willen ze de negatieve effecten van het toerisme zoveel mogelijk beperken.

“Het is onze missie om met onze reizen de wereld een beetje mooier maken. Met onze manier van reizen leveren we een bijdrage aan armoedebestrijding en duurzame economische ontwikkeling en het beschermen van de natuur en biodiversiteit.”

Terra Asturias zet sterk in op ecotoerisme door een verblijf aan te bieden in gerenoveerde huizen die op een duurzame manier zijn ingericht. "Terra Asturias is geboren met de roeping om ten dienste van mensen te staan. Onze doelen zijn groei, ontwikkeling en ons steentje bijdragen aan een betere wereld, met echte actie en beweging."
 

Vrienden op de Fiets is een platform voor fietsers. De logeeradressen zijn particulieren die hun huis graag delen met gelijkgestemden. Ze vinden het leuk een Vriendendienst te leveren aan sportievelingen en bieden een warm welkom, een opfrisser, een comfortabel bed en een energie-opwekkend ontbijt. De ruim 5.000 logeeradressen bieden een bed voor één nacht en een stevig ontbijt.

www.vriendenopdefiets.nl

Hotel Sapana Village Lodge ligt in Chitwan National Park. Je kan er verblijven en excursies maken. De decoraties werden vervaardigd door de mensen van de lokale Tharu-gemeenschap. De lodge richtte een non-profitorganisatie op met als doel duurzame ontwikkeling voor de lokale gemeenschap, vooral op het vlak van armoedebestrijding en sociaal werk.

https://sapanalodge.com/

Invisible Cities biedt rondleidingen aan met gidsen die ooit dakloos waren of te kampen hadden met sociale achterstand. Toeristen kunnen met hen op stap in Edinburgh, Glasgow, York, Manchester, Cardiff en binnenkort ook Liverpool.

www.invisible-cities.org

Accueil Vélo is een kwaliteitslabel. Het groepeert logiesverstrekkers, restaurants, verhuurders van fietsen, fietsenmakers, toeristische bezienswaardigheden en infodiensten. Ze richten zich tot fietsers en bevinden zich in de nabijheid van langeafstandsfietspaden in Frankrijk.

www.francevelotourisme.com/accueil-velo

Dit populaire online platform brengt mensen samen die een plekje in hun tuin aanbieden en mensen die op zoek zijn naar een plek om hun tent (gratis) voor een nacht op te zetten. Reizigers moeten wel aan enkele voorwaarden voldoen: de reis moet te voet, per fiets of met het openbaar vervoer plaatsvinden. WTMG is niet bedoeld voor roadtrippers of vliegreizigers. Het platform kwam vooral op tijdens de coronacrisis, maar heeft zich snel uitgebreid onder langzame reizigers. Vandaag de dag staat WTMG bekend als een verbindend platform waar je aan de hand van een lidmaatschap andere reizigers kunt ontmoeten, jouw tuin kunt aanbieden en/of wereldwijd een tuin kunt zoeken voor jouw tent.

We leven in een tijd waar de deeleconomie sterk aanwezig is. Het is dan ook belangrijk om tijdig bestaande concepten te evalueren, bijvoorbeeld Airbnb. Wanneer we Airbnb onder de loep nemen concluderen we dat, desondanks zijn populariteit, het platform heel wat negatieve gevolgen met zich meebrengt. Airbnb is erg toegankelijk en gemakkelijk in gebruik, wat leidt tot een stijgend gebruik door zowel aanbieders als gebruikers en wat op zijn beurt bijdraagt aan het stijgend aantal reizigers. Het platform draagt o.a. bij aan een verhoogde druk op de vastgoedmarkt, gentrificatie en toenemend toerisme als aanloop naar massatoerisme.

De meeste van deze gevolgen hebben te maken met de lakse regels voor de markt. 

Fairbnb.coop wil hier een stokje voor steken: het wordt aangekondigd als een nieuw toerisme concept. Het platform profileert zich als een meer duurzaam en meer ethisch verantwoorde organisatie dan zijn concurrent. Nog een groot verschil is dat het niet afhankelijk is van buitenstaande investeerders.

Hosts van Fairbnb.coop worden gescreend en moeten voldoen aan bepaalde voorwaarden. Er mag ook maar een accommodatie aangeboden worden per account. De hosts kiezen een of meerdere sociaal-ecologische projecten in de regio uit, de helft van de commissie die je betaalt gaat naar dit project

Omnio, het boekingsplatform dat een breed scala aan treinen, bussen, vluchten, ferries en luchthaventransfers verzamelt en aanbiedt, startte een partnerschap met de 'groene' zoekmachine Ecosia. Ecosia staat bekend om het schenken van 80% van de winst aan de bescherming van regenwouden, in samenwerking met het Wereld Natuur Fonds. De zoekmachine heeft overigens de status van een Certified B Corporation gekregen, wat aantoont dat de 'groene' activiteiten niet als greenwashing worden beschouwd maar legitiem zijn. Het partnerschap, genaamd 'Ecosia Trains', stelt gebruikers in staat om treinverbindingen te zoeken via het Ecosiaplatform.

De Griekse organisatie Tobea heeft met succes de mobiliteit voor rolstoelgebruikers verbeterd door middel van de Seatrac Mover-stoelen. Deze stoelen op zonne-energie maken het oversteken van het zand ge­makkelijk en geven toegang tot het verfrissende water van de Middellandse Zee. Deze zomer zijn bijna twee­honderd stranden in Griekenland en buurlanden Italië en Cyprus uitgerust met dergelijke stoelen.

Het aanbod van de Europese treinverbindingen is de laatste jaren enorm uitgebreid. Goed nieuws! Maar wat zijn de nieuwste ontwikkelingen? ÖBB, de Oostenrijkse spoorwegmaatschappij, breidt zijn bestaande nachtverbinding tussen Wenen en Brussel uit met een nieuwe route die Brussel met Berlijn verbindt. Vanaf 12 december zal deze verbinding beschikbaar zijn op dinsdag, donderdag en zaterdag, met plannen om in de herfst van 2024 dagelijkse diensten aan te bieden. De route Brussel – Berlijn wordt reeds aangeboden door de Belgisch-Nederlandse concurrent European Sleeper. Maar ook zij duiken met een nieuwe verbinding op: vanaf 25 maart 2024 reis je per nachttrein vanuit België en Nederland naar Tsjechië. Het doel van de Belgisch-Nederlandse maatschappij is om op lange termijn Amsterdam te verbinden met Barcelona , maar dit zal waarschijnlijk pas mogelijk zijn vanaf 2025.

Een Green Key-label is een internationaal erkend keurmerk voor duurzame toeristische accommodaties en bedrijven, zoals hotels, campings, conferentiecentra en attracties. Dit label wordt toegekend aan locaties die voldoen aan strenge milieueisen op het gebied van water- en energieverbruik, afvalbeheer, duurzame voeding en maatschappelijk verantwoord ondernemen.

In 2024 scheepten meer dan 110.000 toeristen in voor hun cruise naar Antarctica in Ushuaia.  Voor en/of na hun cruise overnachten heel wat onder hen in Ushuaia.

Hoewel toeristen enerzijds voor welvaart zorgen, brengen ze ook de nodige problemen met zich mee.  Zo'n 10% van de werknemers in de toeristische sector woont in hutjes in de bergen die niet aangesloten zijn op het elektriciteitsnetwerk of stromend water omdat ze zich geen huisvesting kunnen veroorloven.

Sirmione is een middeleeuws stadje aan het Gardameer gekend voor zijn 13e eeuws kasteel en thermale baden.  

Het voorbije weekend overspoelden 75000 toeristen het kleine stadje.  Het gevolg was dat alle verkeer vastliep en men stapvoets richting het centrum moest schuifelen.

Een aantal Italiaanse touroperators kregen samen een boete van 20 miljoen euro omdat ze massaal tickets opkochten en ze dan zelf verkochten met bijkomende diensten zoals een rondleiding.

CoopCulture dat instond voor de ticketverkoop liet dit oogluikend toe en moet nu ook een monsterboete betalen.

Het piepkleine Maltese eiland Comino is gekend voor zijn kristalhelder water en paradijselijke Blue Lagoon.   Maar nu even niet meer.

Dagelijks wordt het eiland overspoeld door duizenden toeristen.   Ratten doen zich tegoed in het achtergelaten afval, maar brengen ook de lokale fauna in het gedrang.

Maatregelen dringen zich op om dit natuurgebied nog te redden

Vanaf 2 april 2025 is het verplicht voor alle Belgen om een ETA-formulier aan te vragen voor een reis naar het Verenigd Koninkrijk.

Via Google kom je heel wat websites tegen die dit voor je willen doen, maar tegen een grote meerprijs.  Er zijn ook verschillende websites die wel je geld aannemen, maar geen ETA-formulier afgeven.

Oppassen is de boodschap

TikTok-ster Rita de Crescenzo postte enkele foto's en video's van haar verblijf in Roccaraso voor haar 1,7 miljoen volgers.   Hierna werd het bergdorpje overspoeld door meer dan 10000 bezoekers / dag.

Burgemeester Di Donato zal maatregelen nemen om het aantal bezoekers in de toekomst te beperken.

Duizenden toeristen willen een foto nemen van de uitbarstende vulkaan.  Hun geparkeerde voertuigen blokkeren de wegen en hinderen zo de hulpdiensten.

De voorbije winter kwamen Belgisch, Franse en Nederlandse studenten enkele keren in een kwaad daglicht te staan.

De après-ski party’s liepen uit de hand en richtten een ravage aan.  Families die er ook te gast waren, konden niet genieten van hun skivakantie en vertrokken vroeger huiswaarts.

De toerist kocht in Athene een zuil en dacht niet dat het een antiek exemplaar was.

Uit onderzoek bleek dat hij ongelijk had.  De ouderdom en vindplaats van de zuil worden nu verder onderzocht.

De Duitser is vrijgelaten, maar mag Griekenland niet verlaten.  Hij riskeert een gevangenisstraf van 10 jaar voor illegale handel in antiek.

Trekking is een belangrijke industrie in sommige landen en regio’s, zoals de Himalaya in Nepal, de Kilimanjaro in Tanzania en de Incatrail in Peru. Dat heeft voor een economische impuls gezorgd in arme gebieden. 

Maar er zijn ook veel voorbeelden waarbij de voorwaarden en arbeidsomstandigheden van de lokale bevolking buitengewoon slecht zijn. Dat betekent bijvoorbeeld dat dragers tijdens trektochten moeten werken met slechte kleding en uitrusting. Veel dragers hebben alleen slippers om op te lopen, in berggebieden waar het vaak vriest! 

Ook moeten ze vaak veel te zware ladingen meedragen, wat kan leiden tot gezondheidsproblemen. In Tanzania mag een drager maximaal 20kg dragen, maar de parkautoriteiten van de Kilimanjaro worden vaak omgekocht door de touroperators om dit door de vingers te zien. Gezien de slechte arbeidsomstandigheden van de dragers in barre weersomstandigheden, zijn verwondingen aan de orde van de dag.

Meer info:
International Porter Protection Group UK: www.ippg.net
Inka Porter Project: www.adventure-life.com/peru/news/inka-porter-project

In Thailand, Myanmar, Cambodja, India… worden vaak ritjes op een olifant aangeboden. Het wordt gezien als een van de hoogtepunten van de reis. Wat toeristen meestal niet weten is dat olifanten in de toeristenindustrie een vreselijk leven hebben.

De meeste olifanten zijn erg jong als ze terechtkomen in de toeristenindustrie. Ze worden als jong illegaal uit het wild gehaald, wat gepaard gaat met veel geweld. Vaak worden er meerdere olifanten gedood tijdens het weghalen van het jong bij de moeder, omdat tantes en andere olifanten het jong proberen te beschermen. Eenmaal in gevangenschap wordt het jonge olifantje eerst dagenlang in een kooi gestopt zonder eten. Op deze manier moet de wilskracht van het dier gebroken worden. Deze manier van werken wordt 'pahjaan' of 'crush' genoemd. Nadat de dieren zich eenmaal onderwerpen aan de mens worden ze vaak onderhanden genomen met knuppels en olifantenhaken. De poten worden vastgebonden, ze worden uit hun slaap gehouden en hebben weinig tot geen bewegingsruimte.

De rugwervels van een olifant zijn zeer gevoelig en het dier is niet gebouwd om op te zitten. Doordat toeristen er vaak met meerdere mensen op zitten op zitjes kan dit veel pijn en schade aanbrengen. Ondanks dat een olifant er groot en sterk uitziet en soms wel gewicht tot 1.000 kilo kan trekken, is zijn rug te zwak om toeristen te dragen.

Meer informatie vind je op https://www.animalstoday.nl/olifantenritjes-geen-goed-idee/ 

Loewakkoffie (of civetkoffie) is een van de duurste koffiesoorten ter wereld. De hoge prijs wordt veroorzaakt door het zeer speciale productieproces. De koffiebes wordt verbouwd op plantages en wordt er gegeten door de loewak, een civetkatachtige. Het vruchtvlees wordt verteerd, maar de pit wordt teruggevonden in de ontlasting van de loewak. Deze pitten worden gewassen, gedroogd, van hun schil ontdaan en licht geroosterd. Loewakkoffie komt onder andere voor in de Filipijnen, Vietnam, Zuid-India en op de Indonesische eilanden Sumatra, Java, Bali en Celebes.

Het probleem is dat de civetkatten die voor de productie van de koffie gehouden worden, vaak slecht  behandeld worden. Zo worden ze opgesloten in kooien en gedwongen gevoed. Daarom wordt opgeroepen om de koffie te verbieden.

Het toerisme naar de Galapagos heeft goede kanten. De inkomsten uit toerisme zijn belangrijk (ongeveer US$143 miljoen per jaar). Meer dan 2.000 mensen werken in de toeristische sector en het geld van de toeristen is dus een bron van inkomsten voor heel wat Galapagueños.

Toch zijn er vooral veel kwalijke gevolgen. Vroeger sliepen en aten toeristen meestal aan boord van hun cruiseschip. Hoe meer reizigers de eilanden bezoeken, hoe meer hotels er worden gebouwd op de Galapagos. Dat betekent ook: veel afval. Verder zijn er nadelige gevolgen voor de fauna en flora in de nabijheid van die hotels.

In 2023 zijn er minstens twee gevallen bekend waarbij toeristen een negatieve impact hebben gehad op het erfgoed van een specifieke bestemming. Het eerste voorbeeld dat we aanhalen, komt van dichtbij: een dronken toerist uit Ierland klom op de recent gerestaureerde leeuw van de Brusselse beurs. Door deze stunt brak er een stuk af van het standbeeld. Het tweede voorbeeld komt uit Italië, waar een verliefde Britse toerist het Colosseum vandaliseerde door de namen van zichzelf en zijn vriendin erin te kerven. Hij werd gefilmd en wist zich zogezegd van geen kwaad bewust.

Reizen naar Antarctica is niet meer zo zeldzaam als vroeger, en wordt nu zelfs beschouwd als een reguliere vakantie. Vooral sinds 2010 is het aantal reizigers naar deze bestemming enorm toegenomen. Een expeditie naar het ijskoude continent klinkt avontuurlijk, maar er wordt geen rekening gehouden dat je als reiziger aanzienlijke schade toe brengt aan het ecosysteem. De toename van het toerisme vormt een ernstige bedreiging voor het milieu. De impact van menselijke activiteit versnelt bijvoorbeeld het smelten van de sneeuw en het ijs, terwijl de bestemming al wordt beschouwd als een kwetsbaar leefmilieu. De meeste toeristen komen aan in Antarctica per cruiseschepen, wat ook bijdraagt aan maritieme vervuiling. Een reis naar Antarctica heeft dus zeker niet alleen positieve gevolgen.

Het platform Airbnb draagt o.a. bij aan een verhoogde druk op de vastgoedmarkt, gentrificatie en toenemend toerisme als aanloop naar massatoerisme. Gentrificatie is een proces van opwaardering van een buurt of stadsdeel op sociaal, cultureel en economisch gebied, het aantrekken van kapitaalkrachtige nieuwe bewoners/gebruikers en de daarmee gepaard gaande verdrijving van de lagere klassen uit het stadsdeel. De opwaardering gaat gepaard met een stijging van de prijzen voor onroerend goed en de huurprijzen. Gentrificatie door toerisme heeft gevolgen voor de economische en culturele aspecten, maar ook voor de sociaal-demografische kenmerken van een bestemming. De verandering in sociale-mix is onder andere te danken aan de groei in populariteit van het korte termijnverhuur. Door het succes van online platformen, zoals Airbnb, vervaagt de lijn tussen toeristische gebied en ‘pure’ woonwijken. De kloof tussen arm en rijk wordt vergroot, mede dankzij de algemene prijsstijgingen.

Etretat, de iconische kuststad met krijtrotsen aan de Franse kust, wordt steeds populairder, mede dankzij de succesreeks Lupin. Maar deze groeiende populariteit heeft gevolgen. Naast de snel toenemende erosie van de krijtrotsen door voetgangersverkeer en het wegnemen van stenen als souvenirs, is er ook sprake van aanzienlijke overlast door meeuwen. Elke middag, wanneer toeristen hun lunchpakket tevoorschijn halen, komen de meeuwen kijken wat er te halen valt. Deze overlast brengt lawaai en uitwerpselen met zich mee. De uitwerpselen van de meeuwen vormen niet de enige 'vervuiling'; niet alle toeristen lijken de weg naar de vuilnisbak te vinden, wat leidt tot sluikstorten. Natuurlijk zijn er naast deze opgesomde gevolgen nog meer onderliggende problemen van het massatoerisme op deze bestemming. Volgens de inwoners van de stad is het groeiende aantal toeristen niet langer houdbaar.

In de hikerscommunity worden gestapelde stenen meestal erkend als een padmarkering, maar hun oorsprong ligt eigenlijk in spirituele en culturele praktijken, zoals het gebruik ervan in de boeddhistische traditie of bij de Vikingen. Zelfs zeelieden maakten gebruik van gestapelde stenen voor navigatie lang voordat vuurtorens bestonden. Voordat 'stone stacking' een socialemediatrend werd zoals we die vandaag kennen, diende het eigenlijk (en dient het nog steeds) een hoger doel. Maar wat de trendzetters en trendvolgers niet beseffen, is de schade aan het ecosysteem dat veroorzaakt wordt.

Wanneer je opzettelijk stenen verplaatst, verstoor je belangrijke ecosystemen. Bovendien draagt het verplaatsen van stenen op welke manier dan ook bij aan bodemerosie, omdat de grond die eens beschermend onder hen lag, nu kwetsbaar is. Langzaam beginnen we natuurlijke landschappen te veranderen in door mensen bewoonde plekken.

Leave nothing but footprints, en laat de stenen liggen waar ze liggen.

In Thailand worden bijna 300 makaken uitgebuit voor shows die populair zijn bij toeristen. De dieren worden in kostuums gestoken, vaak als geisha’s of andere menselijke figuren, en gedwongen om onnatuurlijke trucs uit te voeren, zoals fietsen, dansen of salueren. Dit gebeurt niet uit vrije wil, maar door een harde en meedogenloze training, waarbij angst en dwang worden gebruikt om gehoorzaamheid af te dwingen. Als baby's worden ze gescheiden van hun moeders en met pijnlijke en agressieve technieken gedwongen menselijk gedrag na te bootsen. Buiten de optredens leiden ze een ellendig bestaan: opgesloten in kleine kooien of vastgeketend, zonder enige vorm van vrijheid of natuurlijk gedrag.

Veel reizigers, vaak onbewust van het dierenleed, bezoeken deze shows en maken foto’s met de apen. Door kaartjes te kopen en deel te nemen aan deze attracties, blijft de vraag naar getrainde apen bestaan. 

Een foto van een toerist en zijn gids op de rug van een walvishaai heeft ophef veroorzaakt. De beelden zouden in Mexico zijn genomen, waar zwemmen met walvishaaien populair is. De Mexicaanse autoriteiten veroordelen dit gedrag, omdat fysiek contact met de dieren verboden is. Walvishaaien zijn bedreigd, en het Wereldnatuurfonds waarschuwt dat zulke praktijken hun voortbestaan bedreigen. Hoewel dit incident veel aandacht trekt, gebeuren er nog vaak soortgelijke dingen door toeristen, maar zijn deze meestal onbekend.